MICROFOON VAN DE MAAND JANUARI 2016

De eerste microfoon in het nieuwe jaar is een hele oude koolmicrofoon, aan microfoons, gebaseerd op dit werkingsprincipe heb ik tot nu toe in deze rubriek geen aandacht besteed; dat is echt een lacune want in Europa waren dit de eerste professionele microfoons. Ze waren allen gebaseerd op de Reisz microfoon, die in 1923 door Georg Neumann was ontwikkeld; een uitgehold marmeren blok, met daarin koolstofgranulaat en electroden, afgeschermd met een dun rubberen membraan. In de Verenigde Staten werd dit type microfoon niet gebruikt, maar de 'double button' variant in plaats daarvan: twee metalen platen met daartussen koolstofkorrels, de voorste plaat was erg dun en vormde hier het membraan.

Philips produceerde in Nederland rond 1927 het model 4210: een ronde vorm van porselein, gevuld met koolstofkorrels met daarin twee elektroden en afgesloten door een dun membraan. De hier afgebeelde 4245 heeft wel een marmeren blok als behuizing; een luxere uitvoering van de 4210, die de Reisz kwaliteit evenaarde en voor Radio bruikbaar was.

In Duitsland werd de 4210 verkocht als Rectron MH 8, hier te zien op de onderste afbeelding, deze was gemaakt voor de Duitse marine en heette voluit Rectron MH 8 Marine (mogelijk extra degelijk uitgevoerd voor gebruik op zee). Rectron was een spookfirma, opgericht door Philips om patenten voor electronenbuizen van Telefunken te ontduiken. Blijkbaar werkte dit zo goed dat zo ook de Reisz patenten konden worden 'geleend' voor het maken van microfoons.

Koolmicrofoons hadden een hoge ruiswaarde, dynamische microfoons zouden ze vanaf 1932 steeds vaker gaan vervangen, vanwege hun betere geluidskwaliteit en kleiner formaat, maar Philips bleef ze lang maken en gebruiken voor hun geluidsversterkingssystemen.

Zelfs na de Tweede Wereldoorlog zette Philips deze microfoons nog in, tijdens de Olympische spelen van 1948, in Londen. De firma verzorgde tot en met 1960 ook de geluidsversterking bij de latere edities, in Helsinki (1952) en Rome (1960), maar daar werden modernere dynamische typen gebruikt.

Dit zijn enkele van de modellen die te vinden zijn in mijn boek Witnesses of Words, dat onlangs is uitgebracht. Meer informatie daarover is te vinden op: www.witnessesofwords.com